Góry... Wolność, Pasja, Realizacja ____________________________ Strona w przebudowie - Temperatura w górach

Temperatura w górach oraz umiejętność oceny naszego przygotowania (ubiór + kondycja) to jedna z podstawowych kwestii, której znajomość pozwoli nam uniknąć hipotermii i odmrożeń a zimą pozwoli przeżyć.

Wybierając się w góry musimy umieć ocenić stosunek naszego ubioru do panującej temperatury. To, że na wysokości schroniska temp. wynosi -10 nie oznacza, że taka sama będzie ona 100, 500 czy 1000 metrów wyżej.

Do części składowych w ocenie naszych możliwości zaliczamy:

1. temp. powietrza

2. wilgotność powietrza

3. siłę wiatru

Do tego powiedzieć musimy, że w górach (i nie tylko) pod uwagę bierze się 2 rodzaje temperatury: 1) rzeczywistą 2) odczuwalną. I właśnie ta druga jest dla nas kluczowa, aby wędrówka po górach była przygodą, a nie walką o życie.

Temperatura rzeczywista:

Wysokość ma istotne znaczenie dla panującej temperatury. Co do zasady z każdymi 100 metrami wysokości spada ona:

w przypadku powietrza wilgotnego o 0.6 st. C

w przypadku powietrza suchego o mniejszej wilgotności o 1 st. C

A zatem im cieplej i słoneczniej, tym zimniej na górze. Przykładowo: Mając przed sobą 800m przewyższenia kiedy w miejscu wyjścia temp. wynosi -10 st. C na szczycie będzie ona wynosić między -14.8 a -18 st. C.

Temperatura odczuwalna:

Jest ona zawsze niższa od temp. rzeczywistej, zaś zimą różnice średnio wynoszą 100%.

Z wyliczeniem temp. odczuwalnej nie jest jednak tak prosto i najlepiej skorzystać z gotowych kalulatorów. Jednak nawet korzystając z pomocy programów musimy znać 3 podstawowe wartości:

1) temperaturę
2) wilgotność powietrza
3) siłę wiatru mierzoną w m/s

A co jeśli nie znamy parametrów?

Wilgoć:

Z wilgotnością powietrza łatwo można sobie poradzić obserwując pogodę

- słoneczna, bezdeszczowa - lato 60%, zima - 70%
- bezdeszczowa, zachmurzenie - lato 75%, zima - 85%
- deszczowa - 95%
- po deszczu - 85%

Jak zatem widzimy, jeśli nie pada, średnio będzie to 75%

Prędkość wiatru:

Przyzwyczailiśmy się do tego, że prędkość podawana jest nam na godzinę, jednak w górach liczy się metry na sekundę. Przelicznik jest na szczęście prosty i każdy sobie z nim poradzi

1m/s - ile to na godzinę?
1 godzina zawiera 3600 sekund

mnożymy zatem 1 x 3600 = 3600
w 1km zawiera się 1000m
dzielimy więc 3600 : 1000 = 3.6 km/h

1m/s = 3.6 km/h
3.6 km/h - 1m/s

Temperatura:

Z temperaturą nie powinniśmy mieć problemu. Zasadniczo wiedząc jaka jest ona w miejscu wyjścia wystarczy pomniejszać ją co 100m o średnio 0.8 st. C.
A co jeśli nie mamy takiej możliwości? Obserwujmy siebie i otoczenie.

- para z ust pojawia się, kiedy temp. powietrza wydychanego jest wyższa niż temp. otoczenia. Jeśli zauważamy takie zjawisko oznacza to, że z pewnością nie jest cieplej niż +10 - z reguły mniej.

- padający śnieg oznacza, że temp. wynosi ok. -5 do + 5.
- zamarznięta woda, temp. spadła poniżej -3
- igiełki zamarzniętego powietrza temp. będzie się wahać od -5 do -9
- czapa lodowa na śniegu ok. -10
- problem ze złapaniem oddechu -15
- kostnieją wam palce po ok. 1-2 min. -20
- zaczyna zamarzać para wydychanego powietrza -50

I tak zimą zakładając, że na zew. jest -10, wilgotność 75% a wiatr wieje zaledwie z prędkością 1m/s temp. odczuwalna wyniesie -15 st. C

-10, 75%, 1m/s = -15st.C 85% = -16
-10, 75%, 2m/s = -19st.C 85% = -21
-10, 75%, 3m/s = -23st.C 85% = -24
-10, 75%, 4m/s = -25st.C 85% = -26
-10, 75%, 5m/s = -27st.C 85% = -28

-15, 75%, 1m/s = -20st.C analogicznie jak wyżej ze wzrostem
-15, 75%, 2m/s = -25st.C wilgoci o 10% temp. spada o 1 st.
-15, 75%, 3m/s = -28st.C
-15, 75%, 4m/s = -31st.C
-15, 75%, 5m/s = -33st.C

-20, 75%, 1m/s = -25st.C
-20, 75%, 2m/s = -31st.C
-20, 75%, 3m/s = -34st.C
-20, 75%, 4m/s = -37st.C
-20, 75%, 5m/s = -39st.C

Natomiast jeśli siła wiatru z delikatnej bryzy wzrośnie do 40km/h temp. znacznie spadnie zwłaszcza w pierwszych parametrach.

-10, 75%, 1m/s = -32st.C 85% = -34
-10, 75%, 2m/s = -32st.C 85% = -34
-10, 75%, 3m/s = -33st.C 85% = -35
-10, 75%, 4m/s = -33st.C 85% = -35
-10, 75%, 5m/s = -34st.C 85% = -36

Jak zatem widzimy największy spadek temp. odczuwamy kiedy siła wiatru wzbiera z 3.6 do 12 km/h. Wówczas jest to średnio 100% następnie z każdą sekundą spada ona średnio o 2 stopnie.

Na koniec popatrzmy czego się możemy spodzewać jeśli zimą wybierzemy się np. na Śnieżkę, kiedy zapowiadają silne podmuchy wiatru.

-10, 85%, 60/70/80/90/100/110/km/h = - 36/37/38/38/39/39
-15, 85%, 60/70/80/90/100/110/km/h = - 44/45/46/46/47/47
-20, 85%, 60/70/80/90/100/110/km/h = - 52/53/54/54/55/55

Jak zatem widzicie zimą również na niepozornej Śnieżce można doświadczyć temperatur himalajskich. Dlatego tak ważnym staje się właściwy ubiór

A czy wiecie, że wraz ze spadkiem temp. spada ciśnienie atmosferyczne co skutkuje tym, że woda osiąga stan wrzenia poniżej 100st. C

Jednak, aby gaz się wam w ogóle zapalił musicie w takich warunkach najpierw ocieplić butlę np. pod kurtką, ale to już materiał na inną opowieść